حدود اطاعت از پدر و مادر

آیت الله سیستانی به پرسشی در باره حدود اطاعت از پدر و مادر پاسخ گفته است .متن پرسش مطرح شده و پاسخ این مرجع تقلید شیعیان بدین شرح است .

سوال : حدود اطاعت از پدر و مادر چیست ؟

پاسخ :فرزند در برابر پدر و مادر دو نوع واجب دارد .

اول :نکویی و انفاق به ایشان اگر بینوا و تهیدست اند و تامین نیازمندی های زندگیشان و برآوردن خواسته های مشروع آنها در حدود شئون عادی زندگانی آنگونه که فطرت سالم ایجاب می کند . وترک این وظیفه نوعی انکار نکویی های ایشان است .و این نکویی برحسب اختلاف حال پدر و مادر از حیث تنگنایی و گشایش و نیرو و ضعف فرق می کند .

دوم :نیک رفتاری و خودداری از بدرفتاری در سخن و عمل اگر چه به او ستم کرده باشند .در روایت آمده است که اگر پدر و مادرت تورا زدند نباید به آنان تندی کنی بلکه باید بگویی خدا شمارا بیامرزد .

این دو وظیفه نسبت به شئون پدر و مادر است و اما در شئون فرزند نیز امر دو نوع است :

اول :اذیت شدن پدر و مادر از این ناحیه باشد که دلسوز فرزندشان هستند و از کاری که او انجام می دهد هرچند در ارتباط با ایشان نباشد ،رنج می کشند ،فرزند،چنین کاری را نباید بکند اعم از این که اورا نهی کنند و یانه .

دوم :اذیت شدن پدر و مادر از این جهت باشد که آنان برخی خصلت های نکوهیده دارند مثلا دوست نمی دارند فرزندانشان به دنبال خیر دنیا باشند چنین اذیت شدنی اثری برای فرزند ندارد و واجب نیست فرزند در مقابل این نوع توقعات تسلیم آنان باشد . و از همین مطلب معلوم می شود که اطاعت از پدر و مادر در خصوص اوامر و نواهی شخصی شان در حد ذات خود واجب نیست . و خداوند عالم و داناست .