در حال بارگذاری ...
دوشنبه 27 مرداد 1404
tvu.ac.ir

منبری به نام فضای مجازی

در عبارت شبکه‌های اجتماعی باید به واژه «اجتماعی» توجه کنیم. این اجتماع حاصل همکاری است؛ یعنی کسی به تنهایی نمی‌تواند مؤثر باشد یا موج خلق کند.

به گزارش ایران هشدار-در عبارت شبکه‌های اجتماعی باید به واژه «اجتماعی» توجه کنیم. این اجتماع حاصل همکاری است؛ یعنی کسی به تنهایی نمی‌تواند مؤثر باشد یا موج خلق کند.
یا باید با اجتماعی همراه باشد و در جریان موج قرار بگیرد یا جریان ساز شود و اجتماعی را همراه خود کند. حال سؤال اینجاست که چه کسانی می‌توانند جریان‌سازی‌ کنند؟
به اتفاقات اخیر فضای مجازی که دقت کنیم می‌بینیم هشتگ‌ها و جریان‌سازی‌‌ها گاهی اوقات جهانی شده‌اند و ابعاد گسترده‌ای پیدا کرده‌اند. در این شرایط اگر ما پیشگام جریان‌سازی‌ نباشیم چه اتفاقی می‌افتد؟ درست مثل این است که هزاران نفر در منطقه‌ای جمع شده باشند و کسی نباشد که هدایتشان کند. بعد ناگهان یک نفر فریاد بزند به این طرف برویم و همه به آن طرف حرکت کنند. چه اتفاقی خواهد افتاد؟ همه کورکورانه دنباله رو صدا می‌شوند؛ درست مثل وقتی که کاربران به تحریک یک فرد زیر پست یک شخصیت می‌روند و شروع به فحاشی می‌کنند.
دلیل چنین حرکت‌هایی این است که افراد جریان ساز سکوت کرده‌اند یا راه بهتری را جلوی افرادی که دنبال موج هستند قرار نداده‌اند؛ در واقع کسی موج را ایجاد کرده که صلاحیت این کار را نداشته است. در شبکه‌های اجتماعی افراد به‌دنبال فرصتی برای یک کار جمعی هستند و می‌خواهند با هم همراه شوند. در چنین فضایی ما باید هر روز جریان‌سازی‌ کنیم و هر روز به جهت دهی افراد مشغول باشیم و خوراک سالم و مناسب برای این شبکه‌ها فراهم آوریم.
مثلا همانطور که در فضای حقیقی هیئت داریم، جشن و عزا داریم و مردم می‌توانند انتخاب کنند که در این گردهمایی‌ها شرکت کنند، باید در فضای مجازی هم فعال عمل کنیم و از انفعال و بی‌جهتی دور بمانیم. مثل روحانی‌ای که هر روز پای منبر می‌رود و با طرح مسائلی ذهن شنوندگان خود را درگیر می‌کند، نخبگان ما هم باید هر روز موضوعی برای جهت دادن به افراد و درگیر کردن ذهن آنها در فضای مجازی داشته باشند. اگر چنین نکنیم ممکن است افرادی که صلاحیت این کار را ندارند، مشغول این جریان‌سازی‌‌ها شوند. جریان‌سازی‌ و ایجاد موج، کاری نیست که الزاما حکومت بخواهد آن را انجام دهد و مردم را وادار کند به یک موضوع توجه نشان دهند. حتی اگر یک رسانه یا حکومت موجی ایجاد کند، باز این مردم هستند که تصمیم می‌گیرند به موج بپیوندند یا نه. ما باید افرادی را داشته باشیم تا جرقه‌هایی را در جامعه ایجاد کنند و به مخاطب پیام دهند. مخاطب، خود پیام مناسب را پیدا کرده و دنبال می‌کند.
عده‌ای معتقدند که جریان‌سازی‌ تصادفی رخ می‌دهد؛ یعنی موضوعی پیش می‌آید و بعد مردم به آن واکنش نشان می‌دهند و همراه موج می‌شوند. این در موارد معدودی درست است اما پشت اکثر موج‌های شبکه‌های اجتماعی طراحی وجود دارد؛ طراح یک موج هر کسی می‌تواند باشد؛ مهم این است که فرد بداند چگونه و به‌صورت حرفه‌ای موج را ایجاد کند. در فضای رسانه‌ای امروز کشور، رسانه‌های ما فاقد قدرت جوسازی و جریان‌سازی‌ هستند چون هنوز در شیوه‌های ارتباطی سنتی و ادبیات قدیمی‌شان به‌سرمی‌برند. رسانه‌ها باید خود را به روز کنند تا قدرت جریان‌سازی‌ داشته باشند. در دنیا هم آن رسانه‌هایی می‌توانند جریان‌سازی‌ کنند که بهتر و بیشتر با زبان مردم انس گرفته‌اند و توانسته‌اند ضرورت‌های فضای مجازی را بشناسند.
در مجموع باید گفت که ضرورت‌های فضای مجازی ایجاب می‌کند که استادان و افراد نخبه وارد این حوزه شوند، ایده پردازی کنند و خود شروع‌کننده موج‌های فضای مجازی باشند اما متأسفانه گاهی نخبگان، فضای مجازی را چیزی متعلق به عوام یا جوانان می‌دانند و از آن دوری می‌کنند. در تمام دنیا همه نخبگان در سطوح مختلف سیاسی، علمی، فرهنگی و... به این نتیجه رسیده‌اند که برای گفتن حرفشان، برای آنکه از جریان زنده اجتماع دور نمانند و برای آنکه شنیده شوند و تأثیر‌گذار باشند، باید در شبکه‌های اجتماعی حضور داشته باشند، اما نه حضور گاه‌به‌گاه و منفعل که ماهی یک‌بار اکانت خود را به روز کنند بلکه حضوری هر روزه، مداوم و اثر‌گذار که مخاطب را تحت‌تأثیر قرار بدهد و جریان ایجاد کند. درست مثل روحانی‌ای که هر روز پای منبر می‌رود و هر روز موضوع تازه‌ای برای طرح کردن دارد.

منبع : همشهری آنلاین